فهرست مطالب
در این مطلب به راهنمای نگهداری از بونسای نارون چینی به عنوان یکی از گونههای محبوب بونسای میپردازیم و در آخر نارون هوکایدو و سیجو را مورد بررسی قرار میدهیم.
نارون چینی “Ulmus parvifolia” همان طور که از اسمش پیداس بومی مناطق شرق و جنوب شرق آسیا و به ویژه چین است.
نارون چینی درختی نیمه خزان کننده است که در زادگاه خود تا ۲۵ متر رشد دارد، این درخت رشد و مقاومت خوبی دارد و پاسخ خوبی به هرس جهت کوچک شدن برگ و توسعه شاخه میدهد.
مراقبت از نارون چینی ساده است به همین دلیل به یکی از محبوبترین درختان مینیاتوری تبدیل شده است.
محل نگهداری نارون چینی
نارون چینی به خوبی در آفتاب کامل و همچنین در سایه جزیی رشد میکند. بونسای نارون چینی را هم در داخل خانه و هم خارج از آن میتوان نگهداری کرد. در آب و هوای معتدل میتواند در تمام سال در خارج از خانه بماند. درصورت نگهداری در داخل خانه آن را در محلی پرنور قرار دهید.
نارون چینی معمولاً میتواند یخبندان را تحمل کند، اما به نظر میرسد بسته به منطقهای از چین که از آن وارد شده است متفاوت است. برخی در زمستان خزان کامل کرده و تمام برگهای خود را از دست میدهد و برخی نیمه خزان کرده و برگ های خود را تا بهار حفظ میکنند.(بیشتر بونسایهای وارداتی و تولیدی در ایران نیمه خزان کننده هستند).
نکته: بهتر است نارون چینی را در فصل زمستان در محلی خنک نگهداری کنید تا انرژی خود را برای فصل بهار ذخیره کند.
دما مناسب نارون چینی
نارون چینی تحمل خوبی نسبت به گرما و سرما دارد. بهترین دما برای نگهداری این درخت دمای بین ۱۵ تا ۲۵ درجه است.در صورتی دما بیشتر از ۲۵ درجه باشد بهتر است در محل نیم سایه نگهداری شود و از نور مستقیم آفتاب حفظ شود. در زمستان نیز بهتر است در دمای بین ۴ تا ۱۰ درجه سانتیگراد نگهداری شود و از یخزدگی محافظت شود.
نور مناسب نارون چینی
نارون چینی به نور زیاد احتیاج دارد. تابش مستقیم نور آفتاب صبح، تقریباً برای همه بونسای به دلیل شدت کم بسیار عالی است. اگر آن را در بیرون از خانه نگهداری میکنید، در ماههای گرم سال آفتاب سوزان ظهر میتواند برگهای ظریف آن را از بین ببرد بهتر است از یک محافظ برای فیلتر کردن نور خورشید استفاده کنید.
اگر بونسای خود را در داخل خانه نگهداری میکنید آن را در محل نورگیر در کنار پنجره قرار دهید به صورتی که آفتاب مستقیم به آن نتابد. برای جبران کمبود نور میتوانید از نور مصنوعی ( LED رشد) استفاده کنید.
آبیاری نارون چینی
نارون چینی ترجیح میدهد خاک کمی مرطوب باشد. بعد از خشک شدن سطح خاک بونسای را کاملا آبیاری کنید. هرگز اجازه ندهید خاک به مدت طولانی کاملاً خشک شود. همچنین آبیاری بیش از حد و مکرر هم به بونسای شما صدمه میزند.
در زمستان بونسای شما به آبیاری کمتری نیاز دارد در بهار و تابستان بسته به موقعیت مکانی و محل نگهداری به آبیاری هر روز نیاز دارد.
نکته بسیار مهم : آبیاری بونسای باید بگونهایی باشد که آب از زیرگلدان خارج شود، در غیر اینصورت به دلیل املاح موجود در آب خاک گلدان به مرور شور شده و بونسای را ضعیف میکند.
توجه : در ماهای گرم سال در شهرهای خشک و در صورتی بونسای خود را در بیرون از خانه نگهداری میکنید، حتما خاک گلدان خود را خصوصا بعدازظهر چک کنید، گاهی بونسای نیاز به دو بار آبیاری در روز دارد.(فقط در صورتی خاک گلدان خشک است مجدد آبیاری کنید)
استفاده از جزیره یا سینی سنگ ریزه به تامین رطوبت اطراف بونسای شما کمک میکند و باعث شادابتر شدن آن خصوصا در فصل های گرم سال میشود.در صورت استفاده از اسپری آب حتما از آب بدون کلر و املاح استفاده کنید.اسپری دو تا سه بار در هفته کافی است.
در آبیاری بونسای نمیتوان از برنامه دقیق و روتینی استفاده کرد، چرا که شرایط نگهداری، دما و رطوبت … متفاوت است. ساده ترین روش آبیاری به اینصورت است که هر روز خاک گلدان را چک کنید، در صورت که خاک خشک بود به اندازه ایی آبیاری کنید که آب از زیر گلدان خارج شود.
کوددهی نارون چینی
بونسای نارون چینی خود را هر دو هفته یکبار در طول فصل رشد (بهار تا پاییز) با کود کامل از برندهای معتبر تغذیه کنید.توصیه میشود نصف میزان مشخص شده بر روی دستورالعمل کود را استفاده کنید. هنگامی که نارون چینی در زمستان در مکان سرد قرار دارد، نباید تغذیه شود.
توصیه : در صورتی که تعویض گلدان و یا هرس ریشه انجام دادهاید، بمدت حداقل ۶ تا ۸ هفته به بونسای خود کود ندهید .
استفاده از کودهای مکمل مانند جلبک دریایی و هیومیک اسید میتواند شادابی بونسای شما را افزایش دهد.توجه داشته باشید نباید همزمان چند نوع کود را به بونسای بدهید.
هرس و فرمدهی نارون چینی
هرس بونسای برای حفظ فرم مناسب بونسای شما و همچنین برای ترغیب جوانهدهی جدید ضروری است. اجازه دهید شاخه ها تا ۳ یا ۴ گره رشد کنند و سپس به ۱ یا ۲ برگ هرس شوند. زمان مناسب برای هرس شاخههای بزرگ نارون چینی اواخر زمستان است. البته هرسهای جزییتر را میتوان در طول سال انجام داد.
نارون به خوبی به هرس پاسخ مثبت میدهد و زمان کوتاهی بعد از هرس جوانههای جدید ظاهر شده و باعث پر شدن تاج بونسای شما میشود.
نارون چینی را در تمام طول سال میتوان سیمبندی کرد.بهترین زمان برای سیم بندی اوایل بهار است.یکی از فرمهای محبوب برای نارون فرم جارویی (چتری) است ولی میتوان همه فرمهای استاندارد را برای آن استفاده کرد.
حشرات و آفات نارون چینی
بونسای مستعد ابتلا به آفات و بیماریهای مشابه گیاهان خانگی است. بهترین راهکار برای سالم نگه داشتن بونسای از آفات و بیماریها دور نگه داشتن از گرد و غبار است. یکی از بیماری ها شایع نارون چینی کنه تارعنکبوتی و شپشک است که در صورت عدم رسیدگی باعث مرگ بونسای میشود.اگر متوجه افتادگی غیر طبیعی برگ، چسبندگی و عسلک ، یا نقطههای سفید و حشرات قابل رویت بر روی شاخه و برگ بونسای شدهاید، لازم است سریعا درمان را شروع کنید.استفاده از سموم ارگانیک در اولویت است، اما در صورت عدم رفع مشکل با مشاوره گیاهپزشک از سموم سیستمیک استفاده کنید.
تعویض گلدان بونسای نارون چینی
تعویض گلدان نارون چینی را هر ۲ تا ۳ سال یکبار بسته به اندازه گلدان انجام دهید.نارونهای با سن زیاد را میتوان در فواصل طولانیتر تعویض گلدان کرد.بهترین زمان برای تعویض گلدان اواخر اسفند و قبل از جوانهزنی درخت است، در حدود ۳۰ درصد از ریشههایی که قطورتر هستند را هرس کنید، اینکار باعث تولید ریشههای مویی جدید میشود.
بعد از تعویض گلدان و هرس ریشه، بونسای نارون چینی خود را به مدت چند هفته در محیطی خنک و سایه قرار دهید تا درخت خود را ریکاوری کند، در این مدت کوددهی را قطع کنید.
نارونها در اکثر خاکها بخوبی رشد میکنند، بهترین خاک برای نارون چینی خاک بونسای با زهکشی بالاست.
حتما از خاک جدید و تمیز، فاقد آلودگی و کود حیوانی استفاده کنید. تا ریشه های تازه هرس شده دچار ببیماریهای قارچی نشود.(استفاده از قارچکش یا آنتی استرس همراه اولین آبیاری توصیه میشود.)
همیشه تعادل بین ریشه و شاخسار را حفظ کنید در صورتی میزان زیادی از ریشه را هرس میکنید، شاخههای اضافی را نیز هرس کنید تا تعادل بین ریشه و شاخسار حفظ شود.
نارون سیجو
نارون سیجو ” seiju ” از نظر رشد و اندازه بین نارون چینی و نارون هوکایدو قرار میگیرد. این نوع نارون دارای برگ های ریزتر و فشردهتر نسبت به نارون چینی است ولی از نارون هوکایدو بزرگتر است. همچنین از نارون چینی کند رشدتر میباشد. سایر خصوصا نگهداری آن مانند نارون چینی است. این گونه از نارون در اروپا و آمریکا محبوبیت دارد.نارون سیجو در زمستان خزان کوتاهی دارد و برگهای آن به رنگ نارنجی در میآید.
نارون هویکایدو
نارون هوکایدو کند رشدترین نوع در بین تمام گونههای نارون است، نارون هوکایدو بومی ژاپن بوده و برگهای بسیار ریز و فشردهایی دارد، برگهای هوکایدو از نارون چینی و سیجو کوچکتر است. این گونه نیاز به خزان زمستانی دارد و بهتر است در بیرون از خانه نگهداری شود. در تابستان باید از نور و گرما شدید آفتاب محافظت شود. همچنین سرمای شدید زمستان میتواند شاخه های ظریف هوکایدو را خشک کند. از نظر سیمبندی شاخههای هوکایدو شکنندهتر از دو نوع دیگر است.
یکی از زیباییهای هوکایدو پوست تنه متفاوت آن است که حالتی پیر و سالخورده به درخت میدهد و هر چه سن هوکایدو بیشتر شود پوست تنه آن ضخمتتر و سالخورده میشود.
در عکس زیر میتوانید تفاوت اندازه برگ نارون ( نارون ایرانی) ، نارون چینی ، نارون سیجو و نارون هوکایدو را مشاهده کنید.
برگ هر کدام از گونه های فوق بسته به شرایط محیطی و نگهداری میتواند بزرگتر یا کوچکتر شود این عکس صرفا برای درک بهتر تفاوت اندازه این گونهها است.
در ادامه پیشنهاد میکنم فیلم آموزشی هرس نارون چینی را مشاهده بفرمایید.
استفاده از مطالب و محتوای سایت بونسایکار با درج لینک و ذکر منبع محدودیتی ندارد.